
Beoogde eindgebruiker: Leraar, Schoolleider
Leeftijdsgroep: Lager secundair; Hoger secundair
Schoolcurriculum: Natuurwetenschappen; Maatschappijleer, Lichamelijke Opvoeding en Gezondheidsleer; Maatschappijleer en Milieukunde; Talen; Bedrijfskunde; Toegepaste Natuurwetenschappen
Thema's en onderwerpen: Gedrag en levensstijl; Collectieve actie; Milieuverandering; Macht en invloed; Schoolleiderschap; Burgerschap; Pedagogische benaderingen
Duur: Verschilt per school. Voorgestelde implementatietijdlijn: 6-24 maanden
Type bron: Casestudy, Spel, Richtlijnen en aantekeningen, Lesplannen, Presentatie, Project, Online hulpmiddel, Workshop
Trefwoorden: Schoolbrede aanpak, Betrokkenheid van belanghebbenden, Duurzaam burgerschap, Monitoring & evaluatie, Toolkit
Talen: Engels, Tsjechisch
Beschrijving
De Stapsgewijze toolkit voor het opzetten van een duurzaamheidsstrategie is een uitgebreide, praktijkgerichte toolkit die is ontworpen om middelbare scholen te helpen bij een schoolbrede aanpak van duurzaamheid. De toolkit is ontwikkeld als onderdeel van het Erasmus+ project Sustainability Managers @ School en ondersteunt schoolleiders, leerkrachten en medewerkers bij het creëren van een op maat gemaakte duurzaamheidsstrategie voor de lange termijn, in lijn met de Sustainable Development Goals (SDG's) van de VN.
De toolkit leidt gebruikers door een gestructureerd proces dat de vorming van een duurzaamheidsteam, het in kaart brengen van belanghebbenden en een materialiteitsbeoordeling omvat om de belangrijkste milieu- en sociale kwesties te prioriteren. Scholen worden ondersteund bij het stellen van meetbare doelen, het definiëren van belangrijke prestatie-indicatoren (KPI's) en het implementeren van concrete acties. Er worden sjablonen en praktische hulpmiddelen meegeleverd, zoals de stakeholderkaart, dia's voor de strategiepresentatie en monitoringroosters, om ervoor te zorgen dat ze bruikbaar en aanpasbaar zijn in verschillende schoolcontexten.
Het stimuleert actieve deelname van de hele schoolgemeenschap, inclusief leerlingen, families en lokale partners, en legt de nadruk op capaciteitsopbouw door middel van inclusief bestuur, transparantie en langetermijnplanning. Ondersteunend materiaal, zoals het materialiteitsrapport en het boekje met goede praktijken, biedt inzichten van Europese scholen en helpt docenten na te denken over invloedrijke strategieën en schaalbare oplossingen.
Door te focussen op leiderschapsontwikkeling, samenwerking en voortdurende verbetering wil de toolkit duurzaamheid integreren in zowel de inhoud van het onderwijs als de schoolactiviteiten. De toolkit is beschikbaar in meerdere talen en kan worden aangepast aan lokaal onderwijsbeleid en institutionele doelen. Dit hulpmiddel stelt scholen in staat om op te treden als transformatieve agenten van verandering en sluit nauw aan bij de visie van Synapses om duurzaam burgerschap in het onderwijs te cultiveren.
Hoe gebruik je deze bron
De Stapsgewijze toolkit voor het opzetten van een duurzaamheidsstrategie is ontworpen om flexibel gebruikt te worden door schoolleiders, leerkrachten of een speciale duurzaamheidscoördinator/team. Het ondersteunt scholen bij het starten of verbeteren van hun reis naar een duurzame leeromgeving.
1. Vorm een duurzaamheidsteam:
Begin met het identificeren of aanstellen van een duurzaamheidsmanager en het vormen van een divers team dat bestaat uit personeel, leerlingen en mogelijk ouders of partners uit de gemeenschap. Er worden richtlijnen voor rollen en competenties gegeven.
2. Voer een Stakeholder- en contextanalyse uit:
Gebruik de hulpmiddelen en sjablonen voor het in kaart brengen van belanghebbenden in de toolkit om interne en externe actoren te identificeren die invloed hebben op of beïnvloed worden door de duurzaamheidsinspanningen van de school. De begeleidende Materialiteitsrapport helpt bij het stellen van prioriteiten met behulp van een matrixmethode gebaseerd op ISO 26000 en GRI-standaarden.
3. Definieer prioriteiten en doelen:
Bepaal op basis van input van belanghebbenden en zelfevaluatie prioritaire duurzaamheidsgebieden (bijv. energie, gelijkheid, welzijn, afval). De toolkit helpt scholen om meetbare en haalbare doelen te stellen, gekoppeld aan de SDG's van de VN.
4. Een actieplan en controlekader ontwikkelen:
Met ondersteuning van sjablonen en voorbeelden (bijv. van de Presentatie duurzaamheidsstrategie school) stellen scholen actieplannen op met indicatoren, tijdlijnen, verantwoordelijkheden en mijlpalen. Het proces moedigt transparantie, regelmatige reflectie en voortdurende verbetering aan.
5. Implementeren en communiceren:
Scholen worden aangemoedigd om duurzaamheid te integreren in het lesprogramma en de activiteiten, bewustwordingscampagnes te voeren en de voortgang te delen met belanghebbenden via nieuwsbrieven, dashboards of openbare evenementen.
De toolkit kan gedurende een academisch jaar of langer worden gebruikt en kan worden aangepast aan de capaciteit en context van de school.
De middelen
De PDF is alleen toegankelijk in https-formaat: Toolkit voor duurzaamheid op school
Leerresultaten (Docenten)
- Eliciteren van voorkennis en verder ontwikkelen van kennis en begrip van de belangrijkste concepten van Duurzaam Burgerschap, waarbij gevestigde wereldbeelden en waarden in twijfel worden getrokken.
- een reeks geschikte hulpmiddelen en kaders toepassen om duurzaam burgerschap bij studenten te bevorderen
- Reflecteren op de praktijk en nationale curricula onderzoeken om mogelijkheden te identificeren om Duurzaamheidsburgerschap op interdisciplinaire manieren te bevorderen en samen te werken met externe belanghebbenden.
- Samen de kennis, hulpmiddelen en kaders synthetiseren om onderwijsmateriaal en lesplannen te maken die zijn aangepast aan hun eigen lokale context.
- Door middel van workshopactiviteiten en praktijkgemeenschappen capaciteit en agency opbouwen als docenten en leiders op het gebied van duurzaam burgerschap.
Leerresultaten (Leiderschap)
- Eliciteren van voorkennis en verder ontwikkelen van kennis en begrip van belangrijke concepten van duurzaam burgerschap om gevestigde wereldbeelden en waarden uit te dagen.
- Een reeks geschikte instrumenten en kaders toepassen om duurzaam burgerschap binnen hun scholen en gemeenschappen te bevorderen.
- Hun eigen nationale/regionale curricula, onderwijsbeleid, programma's en externe belanghebbenden onderzoeken om mogelijkheden te identificeren voor het bevorderen van duurzaam burgerschap in hun scholen en gemeenschappen.
- Samen kennis, hulpmiddelen en kaders synthetiseren om een visie te creëren voor het leveren van een schoolomgeving die de ontwikkeling van duurzaam burgerschap in hun gemeenschap ondersteunt.
- Door middel van workshopactiviteiten en praktijkgemeenschappen capaciteit opbouwen als docenten en leiders op het gebied van duurzaam burgerschap.
Groene competenties
- Duurzame waarden belichamen: Duurzaamheid waarderen; Eerlijkheid ondersteunen; De natuur bevorderen
- Complexiteit omarmen in duurzaamheid: Systeemdenken; kritisch denken; probleemopstelling
- Duurzame toekomstvisies: Toekomstgerichtheid; Aanpassingsvermogen; Onderzoekend denken
- Handelen voor duurzaamheid: Politiek Agentschap; Collectieve Actie; Individueel Initiatief
Creative Commons

Deze bron is ontwikkeld door het projectconsortium Sustainability Managers @ School in het kader van het Erasmus+ programma. Het wordt gedeeld onder een Creative Commons Naamsvermelding-NietCommerciële licentie.
SDG's




